Liturgiczna Służba Ołtarza

Sobór Watykański II dokonał wielkiej zmiany w dziedzinie udziału świeckich w liturgii Kościoła, otwierając dla nich jak nigdy dotąd szerokie możliwości włączenia się w nią. Konstytucja o liturgii świętej w punkcie 29 zaprosiła w sposób szczególny osoby należące do stałych grup służby liturgicznej do spełniania przewidzianych dla nich funkcji liturgicznych, uznając, że „ministranci, lektorzy, komentatorzy i członkowie chóru również spełniają prawdziwą posługę liturgiczną”. Następnie zwróciła uwagę na dwa postulaty, które wzajemnie się uzupełniają i warunkują. Pierwszy z nich jest zachętą skierowaną do tych, którzy należą do służby liturgicznej, aby wykonywali „swój urząd z tak szczerą pobożnością i dokładnością, jak to przystoi wzniosłej posłudze i odpowiada słusznym wymaganiom Ludu Bożego”. W drugim postulacie jest mowa o tym, że osoby te należy właściwie przygotować do pełnienia zaszczytnych funkcji liturgicznych przez zapewnienie im odpowiedniego wychowania i rzetelną formację liturgiczną: „należy więc starannie wychować te osoby w duchu liturgii oraz przygotować do odpowiedniego i zgodnego z przepisami wykonywania przypadających każdemu czynności”.

Od początku istnienia Kościoła w liturgię angażowali się świeccy, zwłaszcza chłopcy i mężczyźni. Ministranci i lektorzy zawsze byli obiektem szczególnej troski duszpasterskiej. Dlatego też ich posługiwanie zawsze pozostawało przedmiotem żywej dyskusji i nadal nim pozostaje. Jest ściśle związane z realizacją szczegółowej zasady-postulatu odnowy liturgii, zawartej w punkcie 29 Konstytucji o liturgii świętej.

Pojęcie „służba liturgiczna”, które jest nazewnictwem dzieci i młodzieży angażujących się w służbie przy Ołtarzu, wymaga wyjaśnienia. Choć jest ono dziś w liturgice pastoralnej pojęciem bardzo szerokim, to jednak obejmuje tylko i wyłącznie ministrantów i lektorów. W historii Kościoła przez wieki, aż do Soboru Watykańskiego II, ministranci i lektorzy stanowili zasadniczą grupę posługujących w liturgii świeckich chłopców, młodzieńców i dorosłych – i tak rozumiano „służbę liturgiczną”. Po Vaticanum II pojęcie to znacznie rozszerzyło swój zakres i dziś odnosi się ono do następujących osób usługujących w liturgii: pełniących stałe posługi akolity i lektora; nadzwyczajnego szafarza (pełni wybraną funkcję z posługi akolity); liturgiczną służbę ołtarza (tu: ministranci i ministranci słowa Bożego – tzw. lektorzy); zespoły żeńskie; służbę muzyczną oraz służbę porządkową. Choć funkcje liturgiczne mogą dziś pełnić właściwie wszyscy uczestnicy liturgii – jeśli są do tego upoważnieni (por. OWMR 100-101), jeśli powierza się im określone funkcje poprzez błogosławieństwo (por. OWMR 107) czy jeśli są do tego ustanowieni (por. OWMR 98-99) – to jednak w języku potocznym nazwa „służba liturgiczna” nadal kojarzona jest z ministrantami i lektorami i jest ich synonimem.

W szeroko rozumianym określeniu „służby liturgicznej” ministranci i lektorzy są i pozostaną pierwszą, a także najbardziej właściwą i wyróżniającą się grupą, której powierza się spełnianie funkcji liturgicznych przy ołtarzu w prezbiterium.

Słowo „ministrant” odnoszone jest tu ściśle do młodszych chłopców, należących do stałej grupy objętej formacją i wykonujących przewidziane dla nich funkcje w liturgii Kościoła, którzy nie przeszli jeszcze kursu lektorskiego.

Zaś słowo „lektor” odnosimy do ministrantów starszych – młodzieńców
i dorosłych – którzy w zasadzie ukończyli kurs lektorski.

Jako, że w każdej parafii ministranci i lektorzy są obecni podczas sprawowanej liturgii postanowiłem nawiązać współpracę z Duszpasterstwem Liturgicznej Służby Ołtarza Diecezji Lubelskiej oraz Liturgiczną Służbą Ołtarza przy parafii św. Brata Alberta Chmielowskiego w Puławach aby zorganizować grupę ministrantów i lektorów z podopiecznych naszego MOW, którzy po wcześniejszym przygotowaniu mogliby sprawować funkcje liturgiczne.

Spośród wychowanków wyłaniani są każdorazowo chętni, którzy zgłaszają gotowość do rozpoczęcia przygotowań katechetyczno-liturgicznych. Źródłem podstawowym będą księgi liturgiczne i Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego (OWMR), na podstawie których opracowane będą koleje spotkania formacyjne.

Zwieńczeniem tego okresu jest uroczysta Msza Święta, w której mają brać czynny udział. Mamy nadzieję, że każdego roku podczas Mszy Świętej połączonej z udzielaniem sakramentu bierzmowania przez biskupa naszym podopiecznym, będziemy mogli zaprezentować w pełni przygotowaną grupę ministrantów i lektorów składającą się z naszych podopiecznych.

Planowany czas realizacji tego programu edukacyjno-wychowawczego zaplanowano na okres 5 lat, a ostatecznym celem będzie wychowanie do dojrzałych postaw społecznych, rozbudzania zainteresowań życiem Kościoła i odkrywania swojego miejsca we wspólnocie ludzi wierzących.